Venetië van buiten

0: Gobbo di Rialto (de gebochelde)

Op het plein voor de kerk (Chiesa San Giacomo di Rialto) vind je een knielende persoon van marmer (graniet?) die een trap ondersteunt. Dit beeld van Pietro da Salò wordt wel 'De gebochelde van Rialto' genoemd. Deze plek werd gebruikt om nieuwe wetten, notificaties en proclamaties bekend te maken. Zowel de gewone burger als de aristocratie kwam naar Rialto voor inkopen. Daarom was deze plek ideaal voor de bekendmaking van informatie van de overheid. Het beeld werd op 16 november 1541 onthuld. Een legende verhaalt over de straf van dieven; zij werden geboeid afgevoerd naar Piazza San Marco en moesten vanaf daar rennend naar het beeld terwijl ze geslagen en beschimpt werden door de inwoners van Venetië. Bij het beeld gekomen moest deze worden gekust, waarna de dief van verdere straf werd ontslagen. Tegenwoordig is er boven de knielende man een plakaat met inscriptie aangebracht: Lapis legibus reip edicendis aere civico restitutus a MDCCCXXXVI, wat aangeeft dat het beeld in 1836 is gerestaureerd.

1: De dronkenschap van Noach

Op de rechterhoek van de zuidgevel van het dogepaleis vind je het beeldhouwwerk van Filippo Calendario: 'De dronkenschap van Noach'. Na de zondvloed wordt Noach wijnbouwer. De sculptuur beeldt Noach uit nadat hij dronken geworden is van de wijn. Twee zoons zijn afgebeeld waarvan de een de naaktheid van zijn vader bedekt met een kleed. Cham zou zijn vader belachelijk hebben gemaakt en werd hiervoor vervloekt. Voor de joden en de vroege christenen verklaarde dit verhaal de verdeling der volkeren over de aarde. Zie kunst-lezingen.nl voor meer uitleg over deze geschiedenis » Overigens werd Filippo Calendario wegens medeplichtigheid aan de samenzwering van doge Marino Falierio terechtgesteld in 1355.

2: Ospedale della Pietà

Het 'Ospedale della Pietà' is beroemd vanwege de 'Vivaldi-meisjes'. Het woord ospedale staat hier niet voor ziekenhuis, maar voor weeshuis. Via een soort lade met bel konden baby's worden achtergelaten; in het weeshuis werden ze opgevangen en opgevoed. De meisjes kregen onder andere muziekles van Vivaldi. Het achterlaten van ongewenste kinderen gebeurde met enige regelmaat. De vele hoeren (en courtisanes) waren gedurende lange tijd heel gewoon in Venetië. Velen van hen hebben op deze manier baby's achtergelaten om als weeskind op te groeien. 

3: Palazzo dei Camerlenghi

Dit palazzo is voorzien van twee wel heel bijzondere decoraties in steen. Om ze te begrijpen, moeten we een stukje terug in de geschiedenis.

De Rialtobrug was de eerste brug over het Canal Grande. De eerste brug was een vrij primitief ponton, genaamd Ponte della Moneta, gebouwd in 1181. Het werd vervangen door een houten constructie, maar tijdens de Tiepolo-opstand werd het tijdens een ontsnappingspoging door de opstandelingen, door de Tiepolo-aanhangers, in brand gestoken. Dit gebeurde nadat de vaandeldrager van de opstand per ongeluk door een huisvrouw werd gedood ». Een nieuwe houten brug stortte in het jaar 1444 in toen er een grote menigte de brug bevolkte om een bruiloftsoptocht over het Canal Grande te bekijken. Het werd opnieuw gebouwd in 1458, maar het stortte in 1524 weer in.

4: Bocca dei Leoni (leeuwenbek)

Zie Bocca di Leone, klikspaansysteem? » om uit te vinden wat een leeuwenbek precies is. Vele leeuwenbekken zijn vernield in opdracht van Napoleon, maar gelukkig zijn er nog steeds diverse te vinden in Venetië. De bekendste vind je binnen het dogepaleis.

5: Campiello del Pestrin/Calle Varisco

Ergens hier op de muur moet het bas-reliëf 'Pietà' te vinden zijn. Het zou op de hoek met Calle Varisco (het smalste straatje van Venetië, een kleine 60 cm op het smalste stuk) te vinden moeten zijn. Foto en exacte locatie volgt.

6: Ponte Cavallo

Deze brug is vernoemd naar het beeld van Colleoni op het plein van de aangrenzende kerk. Met de kerk aan je rechterhand kunt je rechtsonder aan de brug een bas-reliëf vinden met een afbeelding van Maria met Jezus uit 1615. Maria is afgebeeld als koningin van de hemel (ze draagt een kroon en er zijn sterren afgebeeld). Als het water laag genoeg staat kun je in de onderste band ouderwetse gondels zien (met een overkapping). Het lijkt erop dat dit kleine heiligdom speciaal voor de gondeliers is aangebracht.

7: Mercerie dell Orologio

Boven een boog van Mercerie dell’ Orologio (nummer 149 naar Piazza San Marco) is een bas-reliëf te zien ter nagedachtenis aan een huisvrouw. Zij liet per ongeluk een vijzel uit het raam naar beneden vallen.

Dit incident bleef niet zonder gevolgen: door toeval werd hierdoor een revolutionaire leider (de vaandeldrager) van de kortstondige Bajamonte Tiepolo-opstand in in 1310 gedood. Naderhand werd Tiepolo, een Venetiaanse edelman, zelf ter door gebracht tussen de zuilen op het Piazza San Marco bij de waterrand. Met de opstand wilde Tiepolo de Doge Pietro Gradenigo afzetten.